Το Γραφείο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων (ΓΕΔΥ) ξεκίνησε τη λειτουργία του στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού (ΥΠΠ) από την 1η Σεπτεμβρίου 2009. Αποστολή του είναι να συμβάλλει στην αποτελεσματική και δημιουργική συμμετοχή του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι. Δημιουργήθηκε σε μια προσπάθεια εξορθολογισμού της διοίκησης του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού (ΥΠΠ) και βελτίωσης της αποτελεσματικότητάς του, σε συνέχεια σχετικής απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου (Σεπτέμβριος 2007).

Η εγκαθίδρυση του ΓΕΔΥ έγινε σε μια κατάλληλη χρονική στιγμή αφού οι τρέχουσες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές πραγματικότητες απαιτούν από κάθε χώρα να είναι κατάλληλα προετοιμασμένη, για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και να επωφεληθεί από τις ευκαιρίες που υπάρχουν στον σημερινό παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Η ενεργός συμμετοχή στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι παραγωγικές διμερείς σχέσεις με άλλες χώρες, η συμμετοχή σε δραστηριότητες αμοιβαίας μάθησης και η εισαγωγή καινοτόμων πολιτικών και πρακτικών είναι μερικές από τις δραστηριότητες που πρέπει να επιδιωχθούν. Δεν είναι τυχαίο το ότι η πολίτικη δέσμευση για διατήρηση αξιόπιστων δομών για χειρισμό ευρωπαϊκών και διεθνών θεμάτων, όπως το ΓΕΔΥ, συνεχίστηκε και έχει εκφραστεί με συγκεκριμένες αποφάσεις όλων των κυβερνήσεων μέχρι σήμερα.

Το ΓΕΔΥ αποτελεί μια οριζόντια δομή, η οποία διασφαλίζει τη συνέχεια και τη συνέπεια στη διεθνή εκπροσώπηση του ΥΠΠ, καθώς και την εξωστρεφή προσέγγιση στην εκπόνηση και την προώθηση πολιτικών. Μέσω της παρακολούθησης των υποθέσεων που προκύπτουν από τις διεθνείς Συμβάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους διεθνείς οργανισμούς, το ΓΕΔΥ στοχεύει:

• στη διευκόλυνση της έγκαιρης, επαρκούς και αποτελεσματικής δράσης του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, και
• στη μεγιστοποίηση του οφέλους που προκύπτει για την Κύπρο στους τομείς της εκπαίδευσης, του πολιτισμού, της νεολαίας και του αθλητισμού.

Οι πυλώνες δράσεις του ΓΕΔΥ είναι τρεις:

Δραστηριότητα 1: Ευρωπαϊκός και διεθνής συντονισμός πολιτικών

Το ΓΕΔΥ προωθεί την εφαρμογή των Ευρωπαϊκών και Διεθνών πολιτικών στην Κύπρο σύμφωνα με τις εθνικές προτεραιότητες, μέσω του συντονισμού ομάδων εντός του Υπουργείου και της ενίσχυσης της συνεργασίας με άλλους κυβερνητικούς φορείς καθώς και με μη κυβερνητικές οργανώσεις στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Συνεργάζεται στενά με όλες τις Διευθύνσεις και τα Τμήματα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, τον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού, τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου και άλλα Κυβερνητικά Τμήματα, τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου στις Βρυξέλλες, στο Στρασβούργο, στη Γενεύη και αλλού καθώς και με τις πρεσβείες της Δημοκρατίας στο εξωτερικό. Επίσης, συντονίζει τη σύνθεση εκθέσεων/αναφορών για θέματα που απορρέουν από τις συμβατικές υποχρεώσεις της ΚΔ. Παρακολουθεί επίσης την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής για Ευρωπαϊκά Θέματα που συντονίζεται από το Υπουργείο Εξωτερικών. Επιπρόσθετα, προετοιμάζει τη συμμετοχή του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού και άλλων αξιωματούχων του Υπουργείου σε συναντήσεις που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό Τέλος, συντονίζει τη σύναψη, την ανανέωση των διεθνών συμφωνιών μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και αντίστοιχων φορέων.

Δραστηριότητα 2: Αύξηση της ικανότητας των λειτουργών για αξιοποίηση ευκαιριών χρηματοδότησης/δράσεων από ευρωπαϊκά προγράμματα

Το ΓΕΔΥ ενισχύει την ικανότητα των αξιωματούχων του ΥΠΠ να επωφελούνται από τις ευκαιρίες χρηματοδότησης από ευρωπαϊκά και άλλα προγράμματα, μεταξύ άλλων, με τη διοργάνωση δραστηριοτήτων επαγγελματικής ανάπτυξης για τους λειτουργούς του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Παράλληλα, εργάζεται για τη δημιουργία των δομών που θα ενθαρρύνουν τη στοχευμένη υποβολή προτάσεων, σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχεδιασμό και τις προτεραιότητες του ΥΠΠ, και θα αυξήσουν τις πιθανότητες εκπόνησης επιτυχημένων προτάσεων. Ταυτόχρονα παρέχει πληροφορίες και διοικητική υποστήριξη που συνδέεται με τις ευκαιρίες χρηματοδότησης, χαρτογραφεί την υφιστάμενη κατάσταση για σκοπούς ανατροφοδότησης, παρακολουθεί την υλοποίηση έργων, έτσι ώστε να διασφαλίσει την εφαρμογή των δραστηριοτήτων των Σχεδίων με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, και διατηρεί ένα ισχυρό δίκτυο δυνητικών εταίρων.

Δραστηριότητα 3: Υλοποίηση Σχεδίων/Έργων/Προγραμμάτων

Η εφαρμογή ορθών πρακτικών και η μάθηση μεταξύ ομοτίμων είναι μια σημαντική πρακτική που αξιοποιείται από αρκετά Κράτη Μέλη της ΕΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το ΓΕΔΥ υλοποιεί Προγράμματα που προκύπτουν από Διεθνείς και Ευρωπαϊκές συνεργασίες.

Η πλειοψηφία των Προγραμμάτων συγχρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς και διεθνείς πόρους γεγονός που βοηθά το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού στην προώθηση της ανάπτυξης, στη διασφάλιση της αειφόρου ανάπτυξης και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, σύμφωνα με τις Στρατηγικές επιδιώξεις του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και των ευρωπαϊκών και διεθνών στόχων.

Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. (1η Ιουλίου - 31η Δεκεμβρίου 2012)

Η ανάληψη Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Κύπρο υπήρξε μια πολυδιάστατη προσπάθεια, της οποίας υλοποίηση αποτέλεσε ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση που είχε να αντιμετωπίσει η δημόσια υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας από τον καιρό της ίδρυσής της. Η επιτυχία τόσο σε επίπεδο επίτευξης των πολιτικών στόχων όσο και σε επίπεδο οργανωτικό καταμαρτυρεί ότι η αποτελεσματική λειτουργία της δημόσιας υπηρεσίας είναι μια υλοποιήσιμη επιδίωξη.

Σε επίπεδο Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού η Προεδρία υπήρξε ένα άριστο παράδειγμα της αποτελεσματικότητας που προέκυψε από τη λειτουργία της οριζόντιας δομής του ΓΕΔΥ. Το ΓΕΔΥ διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στον προγραμματισμό και την υλοποίηση της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ διασφαλίζοντας την στενή συνεργασία του ΥΠΠ με τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Γραμματεία της Κυπριακής Προεδρίας καθώς και τον εσωτερικό συντονισμό ανάμεσα στις Διευθύνσεις και Υπηρεσίες του ΥΠΠ και τους συνεργαζόμενους Οργανισμούς ΚΟΑ και ΟΝΕΚ.

Βασικός στόχος του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας, ήταν να δοθεί έμφαση στην κοινωνική διάσταση στους τομείς της αρμοδιότητάς του, δηλαδή στα θέματα εκπαίδευσης, νεολαίας, πολιτισμού, οπτικοακουστικών και αθλητισμού. Πιο αναλυτικά, υιοθετήθηκαν τα πιο κάτω κείμενα από τους αρμόδιους Υπουργούς των Κρατών-Μελών της ΕΕ:

• Στα θέματα εκπαίδευσης

  υιοθετήθηκαν Συμπεράσματα για τον Αλφαβητισμό, Συμπεράσματα για την ανάδειξη του ολοένα αυξανόμενου ρόλου της εκπαίδευσης στην οικονομική ανάκαμψη, την ανάπτυξη και την απασχόληση στα πλαίσια της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» καθώς και η Σύσταση για την επικύρωση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης. Ιδιαίτερη επιτυχία θεωρήθηκε η επίτευξη συμφωνίας για την τελευταία Σύσταση, αφού το θέμα αυτό εκκρεμούσε στο Συμβούλιο για αρκετές Προεδρίες.
  
  

• Στα θέματα Πολιτισμού και Οπτικοακουστικών

  η Κυπριακή Προεδρία προώθησε με επιτυχία Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση δράσης της Ένωσης όσον αφορά τις πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης για τα έτη 2020 έως 2033, την έγκριση Συμπερασμάτων του Συμβουλίου για την Πολιτιστική διακυβέρνηση, καθώς και Συμπεράσματα για ένα καλύτερο διαδίκτυο για τα παιδιά. Η Κυπριακή Προεδρία πέτυχε επίσης μερική Γενική Προσέγγιση επί του Προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη», η οποία περιλαμβάνει και τον καινούριο Χρηματοδοτικό Μηχανισμό Εγγύησης Δανείων.
  
  

• Στα θέματα Νεολαίας

  κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας εγκρίθηκαν: Ψήφισμα του Συμβουλίου για την ανασκόπηση του 18μηνου κύκλου του διαρθρωμένου διαλόγου με τους νέους, με θέμα τη συμμετοχή των νέων στο δημοκρατικό βίο στην Ευρώπη, κοινή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του ανανεωμένου πλαισίου ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας (2010-2018), Συμπεράσματα Συμβουλίου σχετικά με τη συμμετοχή και την κοινωνική ένταξη των νέων με έμφαση στους νέους με μεταναστευτικό υπόβαθρο.
  
  

• Στα θέματα Αθλητισμού

  εγκρίθηκαν Συμπεράσματα Συμβουλίου σχετικά με την ενίσχυση της βάσης τεκμηρίωσης για τη χάραξη στοιχειοθετημένης πολιτικής στον τομέα του αθλητισμού, Συμπεράσματα Προεδρίας σχετικά με τη θέσπιση στρατηγικής για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αποτελεσμάτων των αθλητικών συναντήσεων, Συμπεράσματα Συμβουλίου σχετικά με την προώθηση της σωματικής άσκησης για τη βελτίωση της υγείας (HEPA), έγινε η επιλογή των τριών εκπροσώπων της ΕΕ στο Ιδρυτικό Συμβούλιο του WADA και καθιερώθηκε η Ετήσια Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Αθλητισμού.

Για την κατάληξη στα αποτελέσματα αυτά που υιοθετήθηκαν από τους αρμόδιους Υπουργούς των κρατών μελών της ΕΕ, εμπειρογνώμονες και λειτουργοί ΥΠΠ, του ΟΝΕΚ και του ΚΟΑ προήδρευσαν 33 συναντήσεων των 5 προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου της ΕΕ: Επιτροπή Παιδείας 9 συνεδρίες, Ομάδα «Νεολαίας», 5 συνεδρίες, Επιτροπή Πολιτιστικών Υποθέσεων 6 συνεδρίες Ομάδα «Οπτικοακουστικά Μέσα», 7 συνεδρίες, Ομάδα «Αθλητισμός», 6 συνεδρίες.

Σε επίπεδο οργανωτικό, ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατά τη διάρκεια της Προεδρίας, το ΥΠΠ οργάνωσε συνολικά 17 συναντήσεις στην Κύπρο, των οποίων επίσης προήδρευσε, ,και στις οποίες συμμετείχε ένας αριθμός 2260 ατόμων από όλα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ,. Συγκεκριμένα οργανώθηκαν: 2 Άτυπα Συμβούλια Υπουργών Παιδείας και Αθλητισμού, από τα 15 της Κυπριακής Προεδρίας, 7 Συναντήσεις Υψηλού Επιπέδου (Γενικών Διευθυντών Εκπαίδευσης, Διευθυντών Νεολαίας, Ανώτερης Εκπαίδευσης, Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Αθλητισμού και Ανωτέρων Αξιωματούχων Πολιτισμού), 6 Συνέδρια εμπειρογνωμόνων, 1 Σύνοδος Νεολαίας, 1 Φόρουμ Αθλητισμού καθώς και 1 Υπουργική Διάσκεψη στο Όσλο της Νορβηγίας.

Η Προεδρία αποτέλεσε επίσης μια σημαντική ευκαιρία μάθησης και συμμετοχής για τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους λειτουργούς του ΥΠΠ. Το ΓΕΔΥ σε συνεργασία με το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο διοργάνωσε σειρά ενημερωτικών σεμιναρίων για εκπαιδευτικούς καθώς και διαγωνισμούς γνώσεων για μαθητές σχετικά με τις δομές και τον τρόπο λειτουργίας των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θεατρικά δρώμενα, έργα τέχνης και κατασκευές, μουσικές παραστάσεις που οργανώθηκαν από τα σχολεία μας πλαισίωσαν διάφορες επίσημες συναντήσεις της Προεδρίας. Μέσα από το έργο των σχολείων, αλλά και των άλλων εμπλεκόμενων φορέων και οργανισμών δόθηκε μια θαυμάσια ευκαιρία να αναδειχθεί ο πολιτισμός της Κύπρου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.